Rabu, 21 Agustus 2013

PAGER MANGKOK LUWIH KOKOH KETIMBANG PAGER TEMBOK



Lik Darno mono tuladha wong sing ora patia ngerti babagan ilmu pendidikan sing ndakik-ndakik. Durung ngerti face book barang. Perkara HP isane ya mung telpon karo sms. Iku wae diwarahi anake sing SMA nalika Lik Darno arep mangkat kaji. Upama dikongkon pidhato ya ora ngarah bisa kaya para wakiling rakyat sing lungguh ing DPR yen lagi kampanye ngono kae. Dheweke urip prasaja, nut ing jaman kalakone. Ngeli anut ilining banyu kali. Sithik, Lik Darno ngerti babagan hukum agama. Mula sanajan bandha pas-pasan dheweke ikhlas lan sumeleh nindakake ngibadah kaji. Yen babagan piwulang Jawa pancen Lik Darno rada duwe kaluwihan lan bisa ngecakake piwulang Jawa iku mau kanthi golong gilig lan geleng tekade. Jarene warisan leluhur kudu dileluri, kareben sempulur lestari salawase.
                Ora angel ora abot, lan katone mung sepele. Nuju dina Kemis sore kurang luwih jam setengah lima, aku sanja ing omahe Lik Darno. Anake wedok sing lagi kelas lima SD midar-mider, mubang-mubeng mlebu metu omahe tanggane nggawa nampan cilik isi krecek karo tape ketan. Bareng tak takoni, Lik Darno jare lagi wae bubar oleh kiriman saka sedulure sing sedekah bumi. Amarga anggone ngirimi rada akeh, tinimbang dipangan dhewe ora entek, banjur saperangan didumna menyang tangga teparone. Klebu aku melu ngrasakake kiriman iku mau malah dibontoti barang tak gawa mulih.
Tindak laku lan solah bawane Lik Darno iku mau bisa kanggo tuladha sesanti: Pager mangkok luwih kokoh ketimbang pager tembok. Lire kepriye?
 Wong tetanggan lan bebrayan ing ngendi papan yen gelem dana driyah, loma, dermawan bakal akeh kancane. Disenengi marang sadhengah wong. Saliyane ngono uripe bakal diparingi gampang dening Gusti Pangeran kang Maha Agung.
Nuju sawijining wektu, Lik Darno sanak bojone lagi duwe kepenginan sowan mara tuwane ing tlatah kabupaten sing beda karo panggonane Lik Darno. Mula Lik Darno sagotrah mesthi butuh nginep. Sadurunge Lik Darno budhal menyang omahe mara tuwane, pamitan lan pasrah supaya lampu ing teras ngarep yen surup supaya diurupake. Kanthi rasa lila legawa, tanggane mau nampa lan ndongakake supaya slamet wilujeng lungane Lik Darno saomah kabeh lan seneng banget dipasrahi supaya ngreksa omah. Tumindake tanggane Lik Darno mau merga eling, kadhang kala diweneh-wenehi dening Lik Darno. Mula kanthi eklas tangga teparone melu njaga keamanan lan keslametan omahe Lik Darno nalika ditinggal lunga.
Nunggal desa karo Lik Darno ana seweneh pawongan kang sugih mblegedhu, omahe magrong-magrong, montore kinclong, pagere tembok ora ana sing bolong. Nanging pawongan mau ora nate sesrawungan karo tangga teparo, apa maneh weweh jajan utawa panganan sacuwila. Babar pisan ora nate weweh tangga teparo. Mula nuju ana kalodhangan pawongan mau lunga sakeluarga menyang papan sing adoh lan butuh nginep, dheweke ora pamit tangga, ora pasrah apa-apa. Dheweke wis mantep, yakin yen omahe bakal aman merga pagere wae saka tembok dhuwur, kokoh, omahe wis dicukupi karo kunci sing wis mesthi bakal aman. Nanging apa kang sanyatane dadi, omah mau dileboni maling. Saanane isi omah emas picis raja brana dijarah rayah dening maling. Merga pager omahe dhuwur, maling sing wis mlebu malah tenang aman ora ana tangga sing weruh yen ing jero oah ana maling.
Malah menawa wae, yen ana tangga sing weruh yen ana maling maling malah diumbarake wae, amarga patrape pawongan mau ora nate srawung karo tangga lan ora tau weweh marang tanggane.
Mangkoke Lik Darno sing mung isi jajan sepele malah bisa njaga keamanan omahe, beda karo pawongan sijine mau. Rumangsane yen wis dipageri tembok dhuwur omahe mesthi aman. Kasunyatane ora kaya mangkono.
Nuwun
                                                                                                                                MUTAQIN

Selengkapnya......

Sabtu, 13 Februari 2010

Filsafat Sarung

Lik Darno duwe klangenan ngingoni perkutut. Ora mung siji perkutute, malah kepara ana lima. Saliyane manggunge sing kung kanggo ngregengake swasana, yen ana sing nuku bisa kanggo kena tambahan pemasukan. Ing atase mung dodol es goreng wae sing saben dina mlebu lurung mblusuk kampung kok bisa lunga kaji sekaliyan. Mari teka kaji, Lik Darno wis langsung disuwuni laptop putrane sing sekolah ing SMA. Dene anake sing lagi kelas lima SD iya emoh kari, dheweke nyuwun HP sing nganggo kamera. Jarene kareben ora gaptek (gagap teknologi).
Yen dipikir, yen dipetung mesthi ora masuk akal lan ora klebu nalar. Lik Darno kok bisa lunga kaji sekaliyan. Tanggane padha eram lan gumun. Dietung nganggo rumus matematika sing apa wae ora masuk akal. Nanging iku kasunyatan. Ya iki sing araning “rahasia Illahi” ora bisa dietung nganggo driji.
Kaya jamak lumrahe wong yen wis bali munggah kaji, sarung lan peci mesthi ora bakal uwal saka dhiri pribadi.
Nuju dina Jum’at Lik Darno njarak ora dodol es goreng kaya adat sabene. Amarga Lik Darno wis gembleng tekade, sawise kaji saben dina Jum’at dheweke prei.
Kurang luwih jam wolu, Lik Darno metu saka ngomah saprelu ngerek perkutute ing cagak pring kang digawe jejer-jejer lima cacahe. Kebeneran nalika ngerek perkutut, Lik Darno nganggo sarung lan peci kaji. Ndilalah sarunge ora pati singset anggone bebetan mula krasa rada arep mrojol. Karo ndhangak ngingetna perkutute, tangan tengen ngerek tali perkutut, sing kiwa mbesuwelna sarunge. Gantian sing kiwa narik tali, sing tengen mbesuwelna sarunge.
Dumadakan,…Yu Parti tangga kulon omahe Lik Darno ya sing isih sedulur misanan karo Lik Darno celathu rada seru:
“Lik Darno, manukmu kok gedhi…!”
Mak dheg, atine trataban. Lik Darno sanalika nguculake tali sing dicekeli kanggo ngerek perkutut mau banjur tangane loro karo enggal nyekeli sarunge karo digrayang mangisor, banjur nyambung: “Sarungku genah isih ngisor dhengkul ngene kok Yu Parti. Jaremu mau kok ….gedhi.”
Krungu wangsulane Lik Darno ngono mau, Yu Parti ngguyu kepingkel-pingkel karo nyedhaki kurungan sing tiba mak brok, merga taline diculake Lik Darno. Karo rada pecengisan Yu Parti nylethuk: “Maksudku sing gedhi ya perkututmu iki! Ora liya-liyane. Aja sing ora-ora ga…!”
Bareng Yu Parti nerangake kaya mangkono Lik Darno semu rada getun sinambi ngedumel: “Tiwas taline tak culake. Wah…malah perkututku mati. Piye iki Yu Parti?”
Wangsulane Yu Parti cekak aos: “Mati ya wis, berarti perkutut iki ora bagianmu, ora rejekimu. Wis ora usah dipikir dawa-dawa!”
Kanthi lelandhesan prastawa kang dilakoni Lik Darno, para maos bisa njupuk piwulang becik saka sarung.
Tumrape para santri, para sedulur-sedulur wong Islam umume nganggo sarung mono pancen kepenak banget. Sarung mbokmenawa wae fungsi utamane kanggo sholat. Ananging saliyane kanggo sholat, sarung uga akeh guna paedahe. Upamane nalika jagong manten kae para santri utawa mbah Kyai nganggo sarung kok ya pantes. Uga bisa kanggo kemul nalika turu utawa yen lagi nuju udan rimis-rimis, kemulan sarung karo mbakar jagung…”uwenaaak tenan”.
Ora merga pantese, ora merga uwenaake!
Nganggo sarung iku dadi gambaran lan pralambange pemrentah wektu saiki. Ing akhir-akhir iki, pemrentah kerep bingung kaya ngadhepi buah Si Malakama. Yen dipangan bapak mati, yen ora dipangan ibu mati. Bingung ta? Ya diemut wae ya?
Kok bingung jlentrehe kepriye?
Wong nganggo sarung iku kudu ngati-ati aja sembrana parikena. Nganggo sarung kudu sing singset padhet. Merga yen ora singset padhet bakal bisa cilaka. Sarung iku diunggahake ngisor ketok, yen diudhunake malah ….ketok ta? Mula aja disalahake nalika Lik Darno ngeculake tali perkutute merga eling kepengin nylametake sarung sing dienggo. Yen nganggo clana,…No Problem!
Semono uga, wong nyekel pemrentahan iku kadi dene wong nganggo sarung. Yen ora ngati-ati, ora kenceng anggone nyekel panguwasa bakal nuwuhake dahuru werna-werna. Akhire gawe kapitunan lan wirange kabeh para kawula sanagara. Kadi dene sarung mau, pemrentah gawe kebijakan ngene … padha disaruwe. Pemrentah gawe kebijakan ngono … padha didhemo. Apa ora bingung? Wis dadi kodrate, yen ana kebijakan iku mesthi ana sing rumangsa diuntungake lan ana sing rumangsa dirugekake. Sing diuntungake iku sing pro pemrentah dene sing dirugake dadi kontra karo pemrentah.
Elinga, sing pro aja dadi nggembelo gedhe sirahe. Dene sing kontra ya aja terus gawe ada-ada sing bisa gawe ringkihe Negara. Kebijakan sing ditetepake pemrentah yen pancen becik, ayo disengkuyung bebarengan. Dene kok ora cocok, mangga dikritisi kanthi cara kang trep! Supaya nagara kita dadi nagara kang kuncara, tata tentrem karta raharja. Kareben ora diede-ede karo nagara liya.
Semono uga para nayaka kang ngasta pusaraning praja muga tansah pinayungan ing Hyang Murba Amisesa anggenipun yasa kebijakan tansah nengenake kepentingan kesejahteraane para kawula. Aja nganti amung nengenake golongan lan klompoke dhewe.
Ayo disengkuyung lan diterusake Program Empat Pilar sing wis cetha lan nyata! Warga sing ora duwe dhuwit bisa sekolah nganti tekan SMA gratis. Yen lara berobat mara rumah sakit ora mbayar. Dalan-dalan nganti tekan ndesa-ndesa wis dihotmig. Ekonomi masyarakat meningkat drastis. Apa isih durung kepenak? Para wasis ngendika: Ngurupake(ngijolake) woh karo kembang. Tegese ninggalna kanca lawas, nyedhaki kanca anyar sing during mesthi becik. Matur nuwun



Selengkapnya......

Sabtu, 12 September 2009

FILSAFAT KUPAT LEPET


http://foto.detik.com/images/content/2008/10/07/473/tupate2.jpg

Dening : MUTAQIN *)


Para leluhur Jawa iku, satindak sapecak anggone paring wewarah marang anak putu sarwa pralambang, pasemon, lan mawa simbol. Salah sawijine wateke wong Jawa iku lantip ing panggraita, alus ing suba sita, tata krama, lan solah bawa. Salaku-lakune mesthi digalih kanthi wening ing sajroning pikir dhisik. Ora angger mlaku ‘semau gue’ lan asal tumindak.
Laku pasa lan tapa brata, mungguhing wong Jawa wis dadi sega jangan lan pakulinan. Mesu brata lan laku pasa iku wis dadi peranaganing panguripan tumraping wong Jawa. Nalikane wong Jawa iku duwe pangangkah kang sinedya (cita-cita kang mulya), wong Jawa mesthi nindakake laku. Ana sing nglakoni pasa mutih, pasa ngebleng, lan pasa liyane.
Cundhuk karo lakune wong Jawa iku mau, agama Islam kang duwe ajaran nindakake pasa ing wulan Romadhon, tumrape wong Jawa ora barang kang abot lan angel. Malah cocog lan trep karo pakulinan, adat, lan budaya Jawa.
Ujaring kandha, para wali sanga anggone nyebarake agama Islam ing tanah Jawa kanthi ora ninggalake budaya Jawa. Kanggo ngulang rukun Islam, para wali yasa tembang ”Ilir-ilir”. Ing tembang iku ana gatra sing unine mangkene: Cah angon, cah angon, penekna blimbing kuwi, lunyu-lunyu penekna, kanggo mbasuh dodot ira, .... Saindenging jagad Jawa, sing jenenge blimbing mesthi ana limang lining. Liningan cacah lima ing blimbing iku nggambarake rukun Islam kang cacahe lima. Tembung Kalimat Syahadat, ing jagading pewayangan diwujudake lumantar pusakane Puntadewa kang aran ” Jimat Kalimasada”. Ilat Jawa yen dikongkon muni ”kalimah syahadah” iku kangelan, dadine ”kalimasada”.
Sawise nglakoni pasa sasasi suwene, kanthi rasa seneng lan bungah padha ”ngrayakake hari kemenangan” kang arane bada. Ana sing ngarani bakda utawa lebaran. Ing dina bada iku, saanane wong Jawa malah kepara sa-Indonesia mesthi padha gawe kupat lan lepet.
Apa ta werdine kupat lan lepet tumrape wong Jawa?
Tumrape wong Jawa, kupat lan lepet kang dinikmati ing wektu bada iku mau ora ana liya wujud pralambang lan simbol srawunging manungsa marang Gusti, manungsa marang manungsa liyane. Kupat lan lepet iku anggone gawe ora mung sadrema didang kaya sega kang butuh wektu mung sedhela. Apa maneh saiki ana magig com utawa magig jar. Gawe kupat lan lepet iku dibuntel, ditaleni, digodhog ing kwali utawa dandang kanthi suhu panas kang dhuwur mbutuhake wektu sing suwe banget, saengga kupat lan lepet bisa mateng. Yen nggodhoge mung sedhela utawa ora taneg, kupat lan lepet ora enak rasane lan mesthi kepyar ora lengket. Proses, wujud, lan tegese lepet iku aweh wewarah mangkene:
Sasuwene setaun manungsa nglakoni urip, mesthi tumindak kang becik lan ala. Becik marang Gusti lan manungsa, uga ala marang Gusti lan manungsa. Yen becik mesthi bakal diganjar dening Pangeran. Dene kalakuwane ala, manungsa kudu digodhog ing kawah candradimuka kanggo nglebur dosane marang Gusti sasuwene sesasi nglakoni pasa. Mula kupat lepet iku mau digodhog molak-malik kadi dene kawah candradimuka. Iki mujudake hubungane manungsa karo Pangeran. Hablun minalloh....
Dene wujude kupat lan lepet iku senajan asale saka beras lan saka ketan, sawise digodhog wujude wis ora beras lan ketan maneh. Wis ora ijen-ijen, ora bisa kepyar kaya asale. Beda karo sega utawa ketan dang-dangan ta? Enak ta? Mantep ta? Kok kaya lagune Mbah Surip wae.....Wujud kang kaya ngono iku mau mujudake sawise sesasi pasa manungsa dikongkon ”merenung” marang kaluputane uga marang manungsa sapepadhane supaya tetep lengket anggone paseduluran lan kekancan. Ditaleni kenceng. Iku mujudake kencenging tali silaturohmi. Aja gampang cengkah lan regejegan saengga ”memecah persatuan lan kesatuan”. Kudu ndawakake tali silaturohmi, aja nganti ucul. Mula kupat lan lepet iku lengket, kenyal ora gampang ambyar. Hablun minannas.....
Sing paling wigati mungguhing kupat lan lepet iku ing teges simbule wong Jawa. Yen ngaku dadi wong Jawa kudu duwe watek kaya kupat lepet. Kupat mono kerata basane kula lepat. Dene lepet kerata basane disilep sing rapet. Tembung disilep iku tegese padha karo ditutup utawa dikubur.
Maksude, wong Jawa iku sanajan uripe sarwa samun ing samudana utawa sarwa simbol lan sandi, yen pancen duwe kaluputan kanthi tanggung jawab kudu gelem ngaturake kaluputane lan nyuwun pangapura. Ora tumindak sesongaran, gumedhe, kuminter, kumalungkung, sapa sira sapa ingsun. Ora kena ndelng drajat lan pangkat. Yen pancen luput kudu gelem ngakoni yen luput. Banjur kudu gelem nyuwun pangapura. Samono uga, yen pancen sing salah wis gelem ngakoni salahe llan nyuwun pangapura, sing disuwuni pangapura ya kudu nyepura kaluputane pawongan mau.
Tumrape para pejabat, elinga marang kupat lan lepet. Aja dumeh dadi pejabat terus menang-menangan, tumindak sawenang-wenang marang sapepadha llan rakyate. Panjenengan punika kedah mad sinamadan kaliyan rakyat. Amarga Panjenengan dados pejabat punika amargi dukungan saking rakyat. Sinaosa pejabat, manawi kagungan lepat, sumangga ing dinten ingkang fitri menika sami apura-ingapuranan. Supados situasi ing Rembang menika kondusif. Saged mujudake Rembang Bangkit ingkang Gemah Ripah Loh Jinawi, Tata Tentrem Karta Raharja. Baldatun Thoyyibatun waa Robbun Ghofur.
Mangan kupat jangane sante, menawi lepat nyuwun pangapunten
Minal ’aidin wal faa izin.

Rebo Kliwon, 19 Romadhon 1430 H
Penulis Guru Basa Jawa SMP 2 Gunem

Selengkapnya......

Sabtu, 22 Agustus 2009

SUTASOMA


Dening: Mutaqin


Sutasoma putranipun raja Mahaketu. Panggalihipun suci, bebudenipun luhur, pangibadahipun jangkep. Panjenenganipun boten karsa palakrama, boten karsa kajumenengaken nata, malah mentar saking kadhaton, minggah Redi Himalaya, tuwin tapa, ngudi kasampurnaning gesang.
Nate dipunkereg raseksa asirah liman badhe kamangsa. Nanging danawanipun sor prabawa. Naga galak ingkang sumedya adamel tiwas inggih nungkul. Kekalihipun lajeng sami setya ing panjenenganipun saha aprasetya boten badhe damel pepejah malih dhateng sesamining gesang.
Ing salebeting jurang wonten sima kaliren, badhe mangsa gogoripun. Kamangka kedahipun malah nesepi.
Sutasoma priksa, mandhap, menggak, tuwin paring dhawuh, “He, aja! Aku bae mangsanen !“ Sakala sima nubruk. Sutasoma kacakot jajanipun, kaisep ludiranipun, ngantos tuntas, temahan seda. Sima marem, lajeng nglemprak sasekecanipun.
Dangu-dangu thenger-thenger, emut manawi mentas damel pepejah. Mripatipun kaca-kaca kaliyan mingseg-mingseg nggetuni tumindakipun. Tumunten nglosod ndedagan ing kunarpanipun Sutasoma. Mawantu-wantu panangisipun, mawantu-wantu nawung keduwung, ngantos seseg meh kepedhotan napas.
Bathara Indra tumurun ing marcapada nggesangaken Sutasoma. Sutasoma wilujeng waluya jati, unjuk atur, “Dhuh, Pakulun, punapaa dene amba Paduka gesangaken, jer amba sampun rumaos tentrem manggih kamulyan ing alam sanes. Paduka punika lepat, dene ngungkih kamulyan kula.” Bathara Indra ririh anyauri, “Sumurupa, Kulup, yen sira sira ora Ingsun waluyakake, jeneng tanpa pituwas kabecikanira Amarga si Macan mesthi tanpa kendhat panangis sarta keduwunge. Ora wurung ngenes nganti tumekaning pati. Dene samangsa biyunge mati, gogore tan wurunga iya mati.” Bathara Indra nunten musna.
Sareng kamanah-manah eres, Sutasoma inggih nampi sabda pangandikanipun Bathara Indra.
Sutasoma nglajengaken anggenipun mesu brata, meper, miwah ngikis angkara murka, ngungsed karaharjaning batos, mulung ing kasampurnan adi.
Sasampunipun kasidan ing sedya, kondur angadhaton, tumunten palakrama, saweg karsa jumeneng nata.
Madina Asri, 23 Agustus 2009
Sumber: Sarwa Kusuma
Sudi Yatmana




Selengkapnya......

KOPI KANG …?


Dening : MUTAQIN *)

Sapa sing ora ngerti yen saben pojokan desa lan kampung, sadalan-dalan, lan saenggon-enggon ing tlatah Kabupaten Rembang mono akeh banget tinemu warung kopi. Ana kang awujud cafe sing dijangkepi pramuladi huayu-huayu lan karaoke barang. Lampune pating gelebyar. Ana kang awujud warung kanthi layar maneka warna lan tulisan-tulisan sing edi peni, apa maneh saiki baner mung Rp 14.000 saben meter persegi, uga ana kang mung awujud gedheg reyot bolong kabeh isih nganggo damar uplik kang mung melip-melip ora patiya padhang sorote. Ana ”kopi pas”, ana ”kopi helet”, ana sing nganggo sebutan ”kopi cethot”. Sing kulina munggah gunung ana ”Kopi Mama Mia” lan isih akeh maneh sebutan liyane.
Yen wis mlebu warung kopi, kaya-kaya wis lali sekabehane. Sing tukang mbatu, tukang mbecak, sopir, pegawe negri, pulisi, tentara, bocah sekolah, among tani, dagang, wong mbelah, wong nggunung, kabeh ora ana sing ketinggalan. Lha kok ora lali sekabehane iku piye? Ngopi kok wiwit jam siji awan nganti jam lima sore lagi mulih. Malah terkadhang ana sing wiwit bubar Ngisak nganti tekan jam rolas mbengi. Ana uga sing nganti direwangi nglajo tekan panggonan sing adoh banget karo omahe. Mung apa, kopi sasruputan....?
Nanging iku ya ora kena dipaido ngono wae. Amarga apa? Kanthi sarana ngopi bisa kanggo tamba stres ing ngomah, bisa kanggo srana ketemu karo kanca. Ana uga sing bisa digunakake srana janjian acara bisnis lan liya-liyane. Yen pancen kaya mangkene iki, ngopi iku manfaati banget.
Kanggo kanca ngombe kopi terkadhang cumepak heci utawa piya-piya sing isih anget. Terkadhang ana tela goreng lan pisang goreng utawa endhog godhog barang. Heci utawa piya-piya iku salah siji bahane ana sing saka wortel. Heci utawa piya-piya kok ora nganggo wortel mesthi ora enak rasane. Malah supaya heci iku mau gurih, adonane nganggo dicampuri endhog barang. Mesthi taoge lan kol ora bakal keri.
Saiki apa hubungane wortel, endhog, lan kopi...?
Wortel iku nalika isih mentah rupane oranye apik, dipenyet utawa dicokot atos banget. Diklethak kemriyak. Nanging bareng dijegurake ing banyu panas utawa digodhog, wortel dadi malih rupane, pucet, loyo ora duwe daya kekuwatan apa-apa alias gembuk. Saya suwe anggone nggodhog dadi tambah guembuk.
Yen endhog beda maneh. Endhog iku yen isih mentah gembuk, encer kaya banyu. Diremet gampang pecah lan ambyar, mili nganar-anar. Bareng diwenehi banyu panas utawa digodhog, endhog dadi atos lan alot kenyal. Ora gampang pecah.
Seje wortel, beda endhog. Yen kopi piye ?
Kopi iku rupane ireng, dicekel krasa alus. Rasane....? Ya mesthi pait. Apa tumon kopi rasane legi utawa kecut? Aromane khas kopi. Nanging sawise dijegurake ing banyu panas utawa digodhog, kopi ora ngalami owah-owahan kang manjila. Rupane isih tetep ireng, ya ora dadi prongkolan lan isih tetep alus, rasane iya tetep pait. Aromane ora malih aroma duren utawa aroma cokelat. Ananging irenge kopi, aluse kopi, lan paite kopi yen dijegurake ing banyu panas banjur diwenehi gula dadi wedang kopi sing rasane nikmat kang disenengi dening sadhengah wong.
Para maos, wortel, endhog, lan kopi iku mau mono minangka simbol falsafah panguripane manungsa urip ing pemerintahan, organisasi, lan berayan agung utawa masyarakat.
Manungsa urip ing tengahing bebrayan iku ana sing watake kaya wortel. Sadurunge kumpul karo wong akeh utawa digembleng ing organisasi watake atos, kaku, teguh pendirian. Nanging bareng wis lumebu ing tengahing gemblengan lingkungan lan masyarakat, dadi loyo. Idelaismene ilang tanpa lari. Mung monat-manut wae. Akhire ora dipercaya wong akeh.
Kaya sedulur-sedulur sing padha anggota DPR ika biasane ya kaya wortel iki. Sadurunge dadi DPR janji lan tekade kaya yak-yak’o. ”Saya akan memperjuangkan nasib rakyat kecil. Saya nanti kalo jadi akan begini, begitu.” dan lain sebagainya. Nanging bareng wis lumebu ing sistem, ngerti dhuwit, lali rakyat sing ndhukung. Gak eling janjine sing jare arep merjuwangake rakyat cilik. Mana janjimu? ( Rakyate nagih )
Sing kaya endhog iya ana, awale ketok lemes klular-klulur kaya tuma kathok. Nanging bareng wis digodhog lingkungan lan masyarakat, dadi wong sing keras, idealismeni dhuwur, malah kepara dadi wong sing kaku lan atos atine. Saengga malah ditolak masyarakat. Ora disenengi wong akeh.
Kaya sing padha dadi teroris ika apa ya ora kaya endhog iki. Imam Samodra lan kanca-kancane iku rak ya ora nyanani ta yen dadi teroris? Sing asale bocah meneng ora duwe watak brutal, bareng digembleng dadi duwe watak pendendam, pembunuh tanpa ngelingi rasa kamungsan.
Yen sing kaya kopi, watak asline ora ilang. Sing idealis isih ajeg idealise, nanging bisa menyesuaikan diri karo lingkungane. Ora banjur nentang kahanan kanthi frontal. Dene sing meneng, kalem lan lemes kanthi cara kang ngati-ati anggone srawung uga bisa ditampa komunitas lan masyarakate. Manungsa ngene iki kang diarani bisa manjing ajur ajer. Bisa maca situasi, kondisi, lan toleransi. Saenggon-enggon disenengi dening sadhengah wong. Ing ngendi-endi degoleki dening asanes merga nengsemake lan narik kawigaten.
Cekake,... yen seneng ngopi, ayo ditlesih makna sing positif saka wujud lan rasane kopi. Aja mung dijupuk negative thok.
Sugeng ngunjuk kopi, Kang .....!


Madina Asri
Wiwitaning Wulan Pasa 1430 H
Jam sanga esuk

Panulis *) : Guru Basa Jawa SMP 2 Gunem
http://demangwaru.blogspot.com

Selengkapnya......

Sabtu, 23 Mei 2009

Enthik-enthik


( Dening : Mutaqin *)

P o c u n g

Enthik-enthik patenana si Panunggul!
Gek salahe apa?
Salahe ngungkul-ungkuli.
Dhi aja Dhi sedulur tuwa malati!

Para maos mbok menawa isih kelingan tembang ing dhuwur. Iku mau tembange simbok kanggo nguri-uri aku nalika arep mapan turu. Simbokku pancen kalebu ewone wong sing pinter crita lan nembang. Saben arep turu, karo ngisik-isik geger, simbok mesthi crita sinambi rengeng-rengeng nembang sekecandhake.
Nalika simbok nembangake tembang ing dhuwur nerangake isine. Dene sing dadi isine tembang mau nggambarake regejegane driji sing padha padudon ora rukun.
Driji panuduh (Ind: telunjuk) iku serik sebab dhuwure diungkul-ungkuli karo driji tengah utawa panunggul. Kegawa rasa serike iku mau, panuduh ngakon marang jenthik supaya gelem mateni panunggul. Jentik sing ora rumangsa duwe masalah apa-apa marang panunggul banjur takon, panunggul kok kudu dipateni salah lan dosane apa? Pitakon iku diwangsuli dening driji manis,
sing ngandhakake yen salah lan dosane panunggul yaiku amarga dhuwure ngungkul dhuwure driji panuduh lan driji manis.
O,... jebule sing serik karo panunggul ora mung panuduh thok, nanging kalebu driji manis iya mangkel amarga dhuwure diungkul-ungkuli. Nalika driji manis aweh wangsulan marang jentik, omongane si manis dirungu dening jempol. Sanajan kasunyatane jempol dhuwure uga kungkulan dening panunggul, nanging jempol ora serik, ora mangkel, ora lara ati. Kabeh iku mau wid dikodratake dening Gusti Kang Maha Kuwasa. Jempol malah ngelikake marang jentik, supaya ora gelem nuruti panjaluke panuduh lan driji manis supaya mateni panunggul. Apa maneh kok mateni, milara wae marang sedulur iku ora kena. Sedulur tuwa misan.....! Bakal kuwalat....
Ngendikane simbok, kuwalat iku kaya jambu mete. Sirahe ing ngisor. Tegese uripe bisa sengsara salawase.
Jempol ora mung ngelingake nanging uga ajak-ajak supaya karo sedulur iku sing padha rukun. Aja padha dredah lan tukar padu! Amarga dielingake dening jempol, wusanane driji lima ora padha padudon lan ora tukaran maneh. Malah rukun mad-sinamadan mangun bebrayan kang utama.
Yen para maos kersa ngematake tembang ing dhuwur, sejatine gambaran kahanane manungsa ing ngalam donya. Ing budaya Jawa iku, tuwa enom mono nglungguhi jejere dhewe-dhewe. Jejering wong tuwa iku nuwasi-malati. Tegese, wong sing enom kudu ngajeni lan ngurmati marang sing tuwa. Yen ora gelem bakal kuwalat, rekasa uripe. Wong tuwa iku ora kena dicecamah, diisin-isinake apa maneh diwirang-wirangake. Kosok baline, sing tuwa ora kena sawiyah-wiyah, gampang ngumbar hawa nepsu, kumalungkung, kumawasa. Malah becike sing tuwa paring wewarah, ngelingake, ajak-ajak sing becik, paring tuntunan marang sing enom. Supaya sing enom bisa ngayahi panguripan kanthi trep lan lempeng mlakune. Becike, antarane sing tuwa lan sing enom padha makarya bebarengan menawa ana samubarang sing ora bener padha dielingake. Kaya lakune jempol kang paring wewarah marang jenthik.
Falsafah driji iku mau bisa dicakake ing ndalem ngasta pusaraning praja tumrape para nayakane praja utawa panguwasa. Ing lembaga DPR anggotane saka pirang-pirang partai. Ana partai kang onjo dhewe suwarane amarga partai pemenang pemilu. Ana partai sing sedheng, lan ana partai sing mung partisipan wae. Sing pemenang pemilu ora kena kumawasa banjur sawenang-wenang ngatur negara. Sing liyane kudu wani ngelingake yen pancen ana penyimpangan lan kesalahan. Aja egois merjuwangake kelompoke dhewe.
Samono uga ing tlatah Kabupaten Rembang. Kanggo mujudake ”Program Empat Pilar” kudu disengkuyung dening kabeh komponen. Maksude, ”Bersama Kita Bisa” ngono lho...!
Aja senengane mung ngritik sing tanpa dhasar lan nggolek menange dhewe lan manas-manasi! Ngritike kudu kritik sing tumuju marang kabecikan. Yen pancen asile peprentahan apik lan tumata, ya kudu lega lila aweh sanjungan lan dukungan. Yen kakehan ngritik sing tanpa dhasar bisa kuwalat, lho....!
Cukup semene dhisik critane simbok. Aja wani karo sedulur tuwa….! Mundhak kuwalat….!
Tunggu crita sing liyane…!


Madina Asri
Wiwitaning Wulan Mei 2009
Jam 11 mbengi

Panulis *) : Guru Basa Jawa SMP Tegaldowo
http://demangwaru.blogspot.com/


Selengkapnya......

Kamis, 30 April 2009

D l a m a k a n

( Sing Nulis : MUTAQIN *)


Wong yen nembe ngadeg, mesthi wae mbutuhake dlamakan. Dlamakan iku perangane awak kang paling ngisor dhewe. Sirah sarambute manggon ing dhuwur dhewe kasusul gulu banjur dhadha ing ngisore. Weteng, bokong, pupu, lan sikil saya mangisor. Ing sikil iku ana kentol, gares, kemiren, lan dlamakan uga ora keri.
Kanthi dlamakan manungsa bisa ngadeg kanthi jejeg, mlaku kanthi kepenak, bisa nindakake pakaryan lan aktivitas kanthi sampurna. Saupamane wae, nuju sawijining hari dlamakan kena eri utawa tlusupen, mesthi wae manungsa bakal ngrasakake rasa kang ora kepenak. Mlakune pincang, ngadege mesthi ora bisa jejeg.
Nanging kasunyatane dlamakan mono
ora patiya oleh kawigaten utawa perhatian karo manungsa dhewe kang nduweni. Malah terkadhang perlakuwane manugsa uga beda marang dlamakan katandhing karo perangane awak liyane. Upamane jantung, paru, ginjel, lan liya-liyane.
Yen manungsa priksa menyang dhokter, didhiagnosis kena penyakit jantung utawa paru, mesthi bingung setengah mati. Enggal-enggal golek dhokter spesialis lan ngrancang milih rumah sakit sing bounafite kanggo mertamba. Nanging yen sing oleh giliran lara iku dlamakane mesthi dianggep sepele, entheng, ora bakal golek dhokter spesialis. Lha, pancene ya durung ana dhokter spesialis dlamakan.
Nanging bakal beda rikala pemain sepak bola utawa pelari arep ngayahi jejibahan main ing pertandhingan utawa perlombaan. Dlamakan bakal oleh kawigaten kang mirunggan. Apa ya bisa nglirwakake dlamakan? Pemain sepak bola ngendi sing bisa tandhing tanpa dlamakan? Pelari sapa sing bisa lomba tanpa nganggo dlamakan? Nuju ngene iki, manungsa lagi sadhar yen dlamakan uga kalebu perangane awak kang penting sanajan manggone ing ngisor dhewe lan yen ana telek sing gandane ora enak, mesthi wae dlamakan sing kena luwih dhisik.
Sedulur para maos, kahanan kang kaya mangkono mau ora beda adoh karo kahanane bangsane awake dhewe, bangsa Indhonesia tercinta kang lagi wae nindaki pemilu legeslatif wulan April kepungkur lan bakal ngadhepi pemilu presidhen ing wulan Juli kang bakal klakon.
Nasibe wong cilik utawa rakyat jelata ora beda karo nasibe dlamakan. Wong cilik iki manggone ing ngisor, ora duwe jabatan babar blas. Nanging yen tekan titi wancine bakal dadi rebutan. Suarane wong cilik gedhe banget guna lan paedahe tumrap para calon-calon legeslatif lan calon-calon presidhen.
Para pemain lan pesrta lomba peserta pemilu, cepet-cepetan, banter-banteran ngoyak suarane rakyat. Kanggo mbujuk lan ngrayu rakyat, maneka cara lan rekadaya supaya para rakyat mau aweh panyengkuyung utawa dukungan marang para calon-calon mau. Ana sing nganti entek yutan nganti tekan milyaran malah ana sing nganti triliyunan barang kanggo ngusahani murih kasembadan sedyane dadi wakil rakyat.
Nanging kasunyatan, sawise para pemain lan peserta lomba mau wis padha menang lang oleh kedhudhukan akeh kang lali marang ”dlamakan” kang kanggo nggayuh jabatane mau. Nasibe dlamakan bakal mbalik maneh kaya asal mulane. Sing bakul wedang kopi mbalik buka warung dodol wedang kopi. Sing tukang kuli bangunan mbalik maneh ngudheg pasir lan semen nggawekake gedhong marang calon sing dadi. Rakyat, tetep rakyat. Rekasa uripe tansah kecingkrangan kanggo mangan.
Sawetara sing dadi pejabat uripe sarwa mubra-mubru, plesir menyang manca negara saben minggu. Studi banding mampir ing Honolulu. Aggarane, penggelembungan dana kang dituju. Lha, konangan korupsi diukum limolas taun lagi metu. Ora bisa ngguyu, ta?
Ndeleng kahanan kang kaya mangkono, dlamakan protes kepengin dadi perangan awak liyane. Tangan, pundhak, lan yen perlu kepengin dadi sirah misan. Kepengin manggon ing dhuwur supaya kepenak lan digatekake. Amarga dlamakan sadhar tenan yen isih tetep dadi dlamakan ora bakal bisa ngowahi nasibe. Tetep rekasa, bakal disingkirake yen wis ora dibutuhake.
Nanging elinge para maos, yen awake dhewe iki wong sing wicaksana, sing jenenge dlamakan iku perangane awak kang suci lan konsisten banget. Wong Jawa sing kulite sawo mateng, dlamakane putih. Wong Cina lan Jepang sing kulite kuning, dlamakane iya putih. Wong Landa sing kulite putih, dlamakane ya padha karo wong Jawa lan wong Cina. Lha wong negro sing kulite huireng kae, dlamakane apa iya ireng? Hora.... dlamakane wong negro iya tetep putih.
Dadi cekaking cinarita, dlamakan mono pralambang saka Pengeran kalebu perangane awak kang suci ora gampang malih warna. Iku mratandhani yen mung rakyat jelata utawa wong cilik kang nduweni watak konsisten ing ndalem nindaki panguripan ing bebrayan utawa masyarakat berbangsa dan bernegara. Leres menapa mboten? Sumangga kersa.

Lasem, pungkasaning wulan April 2009 jam 11 mbengi
Panulis*): Guru Basa Jawa SMP Tegaldowo




Selengkapnya......

Minggu, 19 April 2009

Seminar Inovasi Pasinaon Basa lan Sastra Jawa ing Sekolahan


Kanggo ngundhakake kompetensi guru, MGMP Bahasa Jawa SMP Kabupaten Rembang nganakake "Seminar Inovasi Pasinaon Basa lan Sastra Jawa ing Sekolahan" rikala tanggal 18 Februari 2009. Ing seminar iku kang paring seserepan yaiku Drs. Agus Yuwono, M.Si, M.Pd. ( Kajur Bahasa Jawa Unnes Semarang ) bab PTK, Dra. Rini Rusmiasih, M.Pd. ( guru Basa Jawi ing SMP 39 Semarang ) bab Inovasi Pasinaon, lan Sucipto Hadi Purnomo, M.Pd. ( Dosen Basa Jawa Unnes Semarang ) bab Pamulangan sastra ing kelas.







Selengkapnya......

Sabtu, 18 April 2009

Mrs. Trudy dolan ing sekolahane Ki Demang

Ki Demang ditekani kancane saka negara Landa, aran Mrs. Trudy sakancane cacah papat. Mrs. Trudy mratinjo sekolahane Ki Demang ing SMP 2 Gunem Kabupaten Rembang nalika dina Selasa tanggal 14 April 2009.
Rawuhe Mrs. Trudy kasambut mawa beksan Gambyong kang kaparagani dening para siswa SMP 2 Gunem. Bareng ngerti Beksan Gmabyong, Mrs. Trudy eram banget. Tansah ngguyu mesam-mesem.
Mrs. Trudy anggone teka ing SMP 2 Gunem sejatine minangka "Ibu Asuh" tumrap murid kelas VIII C SMP 2 Gunem kang namane Yuti lumantar Plan.












Selengkapnya......

Selasa, 03 Maret 2009

PITUTUR


IKI PUTRANE KI DEMANG

1. Yen kowe ora bisa nglakoni panggawe becik, mbudidaya nyingkirake panggawe ala.
2. Wong berbudi ora pati ngopeni dhuwit, nanging yen ora duwe dhuwit mesthi butuh.
3. Yen ana wong ora dhemen ing kowe, nanging manis pitembungane, walesen ing tembung manis, nanging aja kokpracaya.
4. Yen kowe resik, aja susah atimu ditarka nglakoni kaluputan, umpamakna bae kowe bagas-kuwarasan diarani lara.
5. Kawruh kang mung kasimpen wae iku umpamane mawa kapendhem ing awu, sirnane tanpa pakolih.
6. Mung manungsa kaparingan panguwasa bisa gumuyu, mula iya manungsa kang layak digeguyu.
7. Di bisa nyirnakake rudatinmu, awit yen ora, iku bisa ngrusakake budi lan awak.
8. Di loma nanging aja ngebreh.
9. Aja nyatur alaning wong kang pinuju ora ana.

10. Ati seneng lan mursid iku pepethinganing amal ing alam donya.
11. Banyu kang mambeg, manungsa yen nganggur bae, wesi yen dienengake bae, telung prakara iku ora becik dadine.
12. Yen kowe weweh tulisen ing lemah, yen kowe diwewehi tulisen ing atimu.
13. Sing sapa ngraketi mitra anyar ngedohi mitra lawas, iku prasasat ngurubake woh-wohan oleh kembang.
14. Wong kang sinebut prawira punjul dhewe iku mung wong kang saben-saben bisa nelukake atine dhewe.
15. Yen kowe tinitah dadi wong gedhe, aja mlaku nganggo egrang mbokmenawa ditunjang ing wong cilik.




Selengkapnya......

Sabtu, 28 Februari 2009

Ki Demang Sinengkakake ing Ngaluhur


Dina Setu Paing Surya kaping 28 Februari 2009 ing Pendopo Kabupaten Rembang, minangka dina kang "bersejarah" munggwing Ki Demang Waru. Amarga ing dina iku Ki Demang Waru tampa Layang Kekancingan ( beslit = Surat Keputusan ) saka Bupati Rembang H. Moch. Salim. Ki Demang sinengkakake ing ngaluhur minangka Mantri Guru ( Kepala Sekolah ) ing SMP 2 Gunem Kabupaten Rembang.
Sadurunge Ki Demang tampa Layang Kekancingan mau, luwih dhisik dianakake pendadaran kang dianakake dening Pemda Rembang. Dene kang ndadar yaiku LPMP Jawa Tengah. Sing melu pendadaran mau para dwija cacah 37 minangka duta saka SMP-SMP ing laladan Kabupaten Rembang.

Rampung pandadaran banjur ditliti asile mawa piranti kang canggih nama komputer, pranyata kang lulus kanthi biji B dwija cacah enem. MUTAQIN ( Ki Demang ) minangka rangking siji duta saka SMP 2 Pamotan, kasusul dening HERMIN P.A. duta saka SMP 1 Lasem kang ana ing rangking loro, dene rangking telune BUDI SUPIYANTO utusan saka SMP 1 Lasem. Sing ana ing rangking papat yaiku HERIYANTO minangka duta saka SMP 1 Bulu. Kaping limane HARJANTO uga duta saka SMP 1 Lasem. Kang mapan ing rangking enem yaiku AGUNG SUNARYO duta saka SMP 1 Rembang.
Ananging para dwija kang lulus cacah enem mau ora kabeh bisa tampa Layang Kekancingan bareng Ki Demang Waru. Amarga, pancen "formasi" kepala SMP kang ana nembe siji. Mula kang sinengkake ing ngaluhur nembe Ki Demang Waru. Dene kang lima isih nunggu "formasi" sing arep teka.
Kanthi mlebune Ki Demang Waru ngisi "formasi" kepala sekolah, banjur ana "rotasi" tumrape para kepala SMP ing Kabupaten Rembang. Dene kang di"rotasi" ana priyayi cacah lima. PUJIONO kang asale kepala SMP 5 Rembang mutasi ing SMP 2 Rembang. H. MOCH. ANSHORI kang maune kepala SMP 1 Kragan mutasi ing SMP 5 Rembang. SMP 1 Kragan diisi dening BUDIMAN saka SMP 1 Pamotan. H. SUPRIYANTO kang asale saka SMP 1 Gunem geser ing SMP 1 Pamotan. SMP 1 Gunem diisi dening MUZAMIL saka SMP 2 Gunem. Lhaaaa.... SMP 2 Gunem dileboni MUTAQIN (Ki Demang Waru) ara dwija kang wis lulus saka pandadaran kang kaleksanakake dening LPMP Jawa Tengah rikala surya kaping 10 lan 11 Desember warsa 2008 wonten ing Aula SMA 2 Rembang Jawa Tengah.
Saliyane para kepala SMP, Bupati H. Moch. Salim uga nyumpah lan nglantik para pejabat Eselon III sarta IV, kepala SMA, Kepala SD, TK, Pengawas TK/SD, lan Penilik Luar Sekolah. Kabeh kang disumpah lan dilantik gunggunge ana cacah 269 pejabat struktural lan fungsional.
Ing acara sumpah lan pelantikan pejabat struktural lan fungsional Pemda Rembang iku mau, Bupati Rembang H. Moch. Salim pesen marang para pejabat kang dilantik, yen jabatan mono dudu samubarang kang kena diunggul-unggulake. Jabatan iku minangka amanat kang kudu diayahi kanthi rasa tanggung jawab kang luhur marang awake dhewe, masyarakat, bangsa lan negara sarta Gusti Kang Maha Kuwasa.Supaya tumemen anggone padha ngayahi pakaryan kanggo njunjung lan nyengkuyung program empat pilar utama Kabupaten Rembang.


Selengkapnya......

Kamis, 26 Februari 2009

Keris Jawa V.2












Selengkapnya......

Kompetensi Guru Bahasa Jawa

Oleh : Mutaqin *)


PENGERTIAN KOMPETENSI
Kompetensi adalah seperangkat tindakan cerdas, penuh tanggung jawab yang dimiliki oleh seseorang sebagai syarat untuk dianggap mampu oleh masyarakat dalam melaksanakan tugas dalam bidang tertentu.

CIRI-CIRI KOMPETENSI
1. memiliki focus dan konteks, yaitu berupa kehidupan nyata dalam berbagai peranan;
2. dibentuk melalui integrasi dan aplikasi yang kompleks dari berbagai kemampuan;
3. integrasi dan aplikasi harus merefleksikan pengetahuan, keterampilan, dan sikap serta nilai secara berimbang;
4. kompetensi ditandai dengan kinerja bukan hanya penguasaan pengetahuan, sikap dan nilai serta keterampilan saja.

KOMPETENSI GURU BAHASA JAWA
1. Memiliki latar belakang pendidikan keguruan Bahasa Jawa;
2. Performance selalu edukatif;
3. Mahir berbahasa Jawa.
KEMAHIRAN BERBAHASA JAWA
1. mampu berkomunikasi baik secara lisan maupun tulis (menyimak, berbicara, membaca, dan menulis);
2. menguasai paramasastra bahasa Jawa;
3. menguasai undha-usuk basa Jawa;
4. menguasai ejaan bahasa Jawa;
5. mengetahui kesantunan berbahasa.

Penilis *) : Guru Bahasa Jawa SMP Negeri 2 Pamotan Kab. Rembang

Selengkapnya......

Selasa, 24 Februari 2009

Keris Jawa

Download gambar keris gratis!!!!!!








Selengkapnya......

Senin, 23 Februari 2009

Gambar Wayang

Download gambar wayang di sini!!!!!!!!









Selengkapnya......